Trong môi trường làm việc ngày càng đa dạng và phức tạp, tranh chấp hợp đồng lao động không còn là chuyện hiếm gặp. Những mâu thuẫn này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân: Có thể từ việc chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật, tiền lương không được thanh toán đầy đủ, đến những bất đồng về điều kiện làm việc. Dù là nguyên nhân gì, tranh chấp hợp đồng lao động không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động và doanh nghiệp, mà còn tác động rất lớn tới môi trường làm việc và uy tín của các bên liên quan. Vậy, làm thế nào để giải quyết tranh chấp một cách nhanh chóng, hiệu quả, đồng thời đảm bảo quyền lợi hợp pháp của cả hai phía. Hãy cùng tìm hiểu ở bài viết dưới đây.
1. CÁC LOẠI TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG LAO ĐỘNG PHỔ BIẾN:
Tranh chấp hợp đồng lao động thường xoay quanh các vấn đề sau:
- Tiền lương: Chậm trả lương, trả lương không đủ, hoặc trả lương không đúng thỏa thuận.
- Chấm dứt hợp đồng: Người lao động bị sa thải trái pháp luật hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng không đúng quy định.
- Điều kiện lao động: Điều kiện làm việc không an toàn hoặc không đúng như cam kết.
- Bảo hiểm xã hội: Người sử dụng lao động không đóng bảo hiểm hoặc đóng không đủ.
2. QUY TRÌNH GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG LAO ĐỘNG:
BƯỚC 1: THƯƠNG LƯỢNG & HÒA GIẢI NỘI BỘ
- Người lao động và người sử dụng lao động nên gặp gỡ để thảo luận và giải quyết vấn đề trong nội bộ.
- Nếu không đạt được thỏa thuận, cả hai bên có thể mời tổ chức công đoàn cơ sở để làm trung gian hòa giải.
BƯỚC 2: HÒA GIẢI TẠI CƠ QUAN CHUYÊN TRÁCH
- Trường hợp thương lượng thất bại, tranh chấp có thể được gửi đến hòa giải viên lao động thuộc Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội.
- Hòa giải viên sẽ lập biên bản hòa giải thành hoặc không thành trong vòng 5 ngày làm việc.
Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 188 Bộ luật Lao động năm 2019 thì tranh chấp lao động cá nhân phải được giải quyết thông qua thủ tục hòa giải của hòa giải viên lao động trước khi yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động hoặc Tòa án giải quyết, trừ các tranh chấp sau đây không bắt buộc phải qua thủ tục hòa giải:
CÁC TRANH CHẤP KHÔNG BẮT BUỘC PHẢI QUA THỦ TỤC HÒA GIẢI:
- Tranh chấp về xử lý kỷ luật lao động theo hình thức sa thải hoặc về trường hợp bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động;
- Tranh chấp về bồi thường thiệt hại, trợ cấp khi chấm dứt hợp đồng lao động;
- Tranh chấp giữa người giúp việc gia đình với người sử dụng lao động;
- Tranh chấp về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, về bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế, về bảo hiểm thất nghiệp theo quy định của pháp luật về việc làm, về bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động;
- Về bồi thường thiệt hại giữa người lao động với doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;
- Giữa người lao động thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại.
BƯỚC 3: GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP TẠI TÒA ÁN
- Nếu hòa giải không thành, các bên có quyền nộp đơn khởi kiện lên Tòa án nhân dân có thẩm quyền.
- Hồ sơ bao gồm: Đơn khởi kiện, hợp đồng lao động, các chứng cứ liên quan đến tranh chấp (bảng lương, quyết định chấm dứt hợp đồng…)
THỜI HIỆU GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP:
Căn cứ theo quy định tại Điều 190 Bộ luật Lao động năm 2019:
- Thời hiệu yêu cầu hòa giải viên lao động thực hiện hòa giải tranh chấp lao động cá nhân là 06 tháng kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà bên tranh chấp cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị vi phạm;
- Thời hiệu yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp lao động cá nhân là 01 năm kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà bên tranh chấp cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị vi phạm.
3. LƯU Ý KHI GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP:
- Thu thập bằng chứng đầy đủ: Người lao động cần lưu giữ các tài liệu như hợp đồng lao động, bảng lương, quyết định sa thải hoặc các thông tin liên quan khác.
- Tuân thủ quy định pháp luật: Đảm bảo các bước giải quyết được thực hiện theo đúng quy định trong Bộ luật Lao động 2019.
- Tham khảo ý kiến luật sư: Nếu vụ việc phức tạp, luật sư lao động có thể hỗ trợ bạn trong việc bảo vệ quyền lợi.
4. QUYỀN LỢI KHI THẮNG KIỆN:
Nếu người lao động thắng kiện, họ có thể được:
- Khôi phục lại công việc và được trả lương cho thời gian không làm việc.
- Đền bù thiệt hại, bao gồm tiền lương, tiền bảo hiểm và các khoản khác.
5. KẾT LUẬN:
Tranh chấp hợp đồng lao động cần được giải quyết nhanh chóng và hợp lý để bảo vệ quyền lợi của cả người lao động và người sử dụng lao động. Hiểu rõ quyền và nghĩa vụ trong hợp đồng lao động là cách tốt nhất để giảm thiểu rủi ro và giải quyết tranh chấp một cách hiệu quả.
Nếu bạn cần tư vấn pháp lý hoặc hỗ trợ về tranh chấp lao động, hãy liên hệ với các chuyên gia luật lao động hoặc cơ quan lao động tại địa phương.
