Trước lộ trình cải cách thuế của Nhà nước, đặc biệt là việc xóa bỏ hoàn toàn thuế khoán từ năm 2026, hộ kinh doanh cần chủ động cập nhật các quy định mới để chuẩn bị cho việc chuyển sang phương pháp kê khai. Hãy cùng Luật sư Apex Legal điểm qua những nội dung quan trọng mà hộ kinh doanh không thể bỏ qua
1. Thuế khoán là gì?
Khoản 7 Điều 3 thông tư 40/2021/TT-BTC quy định phương pháp khoán là phương pháp tính thuế theo tỷ lệ trên doanh thu khoán do cơ quan thuế xác định để tính mức thuế khoán
Khoản 9 Điều 3 thông tư 40/2021/TT-BTC “Mức thuế khoán” là tiền thuế và các khoản thu khác thuộc ngân sách nhà nước phải nộp của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán do cơ quan thuế xác định
Từ các quy định trên, có thể hiểu: Thuế khoán là khoản thuế được tính dựa trên doanh thu khoán do cơ quan thuế ước tính, áp dụng cho hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán. Cách tính này không dựa vào doanh thu thực tế hằng tháng mà dựa vào mức doanh thu ổn định do cơ quan thuế xác lập, giúp việc thu nộp trở nên đơn giản, thuận tiện hơn.
2. Đối tượng áp thuế khoán
Theo khoản 8 Điều 3 Thông tư 40/2021/TT-BTC, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán là những đối tượng không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ.
Tuy nhiên, quy định này không áp dụng đối với:
– Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thuộc diện nộp thuế theo phương pháp kê khai;
– Cá nhân kinh doanh nộp thuế theo từng lần phát sinh.
Nói cách khác, thuế khoán chủ yếu áp dụng cho những hộ và cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ, không có hệ thống sổ sách đầy đủ, nhằm đơn giản hóa việc quản lý và thu thuế.
3. Bỏ thuế khoán từ ngày 01/01/2026
Theo khoản 6 Điều 10 Nghị quyết 198/2025/QH15, từ ngày 01/01/2026, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh sẽ không còn được áp dụng phương pháp thuế khoán. Việc nộp thuế sẽ thực hiện hoàn toàn theo các quy định của pháp luật về quản lý thuế, hướng đến minh bạch và đồng bộ hơn.
Tuy nhiên, trong năm 2025, việc chuyển đổi được chia thành hai giai đoạn:
Giai đoạn 1: Từ 01/06/2025 (khi Nghị định 70/2025/NĐ-CP có hiệu lực sửa đổi Nghị định 123/2020/NĐ-CP)
Khoản 1 Điều 11 Nghị định 123/2020/NĐ-CP, được sửa đổi bởi khoản 8 Điều 1 Nghị định 70/2025/NĐ-CP, chính thức bãi bỏ hình thức nộp thuế khoán đối với hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên
Những hộ này phải:
– Chuyển sang nộp thuế theo phương pháp kê khai;
– Sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền và kết nối trực tiếp với cơ quan thuế.
Như vậy, từ 01/06/2025: Hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên: phải chấm dứt thuế khoán và chuyển sang kê khai. Hộ kinh doanh có doanh thu dưới 1 tỷ đồng: vẫn được lựa chọn giữa hai hình thức: phương pháp khoán hoặc phương pháp kê khai.
Giai đoạn 2: Từ 01/01/2026 (theo Nghị quyết 198/2025/QH15
Tất cả hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh không còn được sử dụng phương pháp khoán, bất kể doanh thu. Việc tính và nộp thuế sẽ áp dụng theo cơ chế kê khai theo pháp luật quản lý thuế.
Tóm lại:
Năm 2025 là năm chuyển tiếp. Hộ kinh doanh dưới 1 tỷ đồng vẫn có quyền lựa chọn thuế khoán đến hết ngày 31/12/2025. Từ năm 2026, phương pháp khoán sẽ bị bãi bỏ hoàn toàn.
4. Hộ kinh doanh cần chuẩn bị gì khi bỏ thuế khoán?
Từ 01/01/2026, chế độ thuế khoán sẽ bị bãi bỏ hoàn toàn. Vì vậy, hộ kinh doanh cần chủ động chuyển sang phương pháp kê khai để tránh gián đoạn hoạt động. Dưới đây là quy trình 8 bước chuyển đổi từ thuế khoán sang thuế kê khai:
Bước 1: Đăng ký thay đổi phương pháp tính thuế
Nộp hồ sơ chuyển đổi tại cơ quan thuế theo Mẫu 08-MST (ban hành kèm Thông tư 86/2024/TT-BTC) để chuyển từ phương pháp khoán sang phương pháp kê khai.
Bước 2: Kiểm kê hàng tồn kho
Lập biên bản kiểm kê toàn bộ hàng tồn kho — bao gồm hàng có hóa đơn và không có hóa đơn — để xác định số liệu tồn đầu kỳ khi ghi sổ kế toán.
Bước 3: Đăng ký và sử dụng hóa đơn điện tử
Khi áp dụng phương pháp kê khai, hộ kinh doanh bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử:
Bán lẻ trực tiếp: dùng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền;
Bán buôn, dịch vụ: dùng hóa đơn điện tử thông thường.
Bước 4: Chuẩn bị phần mềm kế toán
Trang bị phần mềm kế toán phù hợp cho hộ kinh doanh kê khai. Nếu nắm rõ nghiệp vụ, có thể sử dụng Excel để ghi nhận số liệu.
Bước 5: Thiết lập và ghi chép sổ sách kế toán
Tổ chức hệ thống sổ sách theo đúng 7 loại sổ kế toán bắt buộc quy định tại Phụ lục 2 Thông tư 88/2021/TT-BTC.
Bước 6: Thực hiện kê khai thuế định kỳ
Kê khai theo tháng hoặc quý bằng Tờ khai 01/CNKD (Thông tư 40/2021/TT-BTC).
Trường hợp phải xác định doanh thu theo kỳ thì lập thêm Phụ lục 01-2/BK-HĐKD, trừ khi đã có xác nhận doanh thu từ cơ quan chức năng.
Bước 7: Mở tài khoản ngân hàng riêng cho hộ kinh doanh
Tách bạch tài chính giữa hộ kinh doanh và tài khoản cá nhân để phục vụ việc kê khai, nộp thuế, và quản lý dòng tiền.
Bước 8: Thực hiện nghĩa vụ BHXH
Đăng ký tham gia BHXH cho người lao động (nếu có) và cho chính chủ hộ theo quy định.Từ ngày 01/01/2026, chính thức xóa bỏ hoàn toàn chế độ thuế khoán hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh. Khi đó, tất cả các hộ kinh doanh, không phân biệt doanh thu, đều phải tính thuế theo phương pháp kê khai.
Đồng thời, chế độ thu và nộp thuế môn bài cũng chính thức được bãi bỏ đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh từ 01/01/2026.
Mọi thắc mắc xin vui lòng liên hệ với chúng tôi:
Công ty Luật TNHH Apex Legal (Đoàn Luật sư tỉnh Quảng Trị)
Số điện thoại: 0969 481 635 (Luật sư Apex Legal)
Địa chỉ: C11 số 8, đường Hương Giang, phường Đồng Hới, tỉnh Quảng Trị
Website: https://luatsuhoidap.com
