Câu hỏi của đọc giả: Em bị người khác xúc phạm danh dự trên mạng xã hội, nhờ luật sư hướng dẫn em thủ tục khởi kiện đòi bồi thường thiệt hại về danh dự và cho hỏi mức bồi thường thiệt hại là bao nhiêu? Xin cảm ơn luật sư!
Câu hỏi này hiện nay rất nhiều người đang quan tâm, hôm nay Luật sư sẽ giải đáp cho các bạn, cùng tìm hiểu xem pháp luật quy định như thế nào nhé!
I/ THIỆT HẠI DO DANH DỰ, NHÂN PHẨM, UY TÍN BỊ XÂM PHẠM:
Điều 592 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định về thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm như sau:
1. Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm bao gồm:
a) Chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại;
b) Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút;
c) Thiệt hại khác do luật quy định.
2. Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác bị xâm phạm phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại khoản 1 Điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm không quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.
Để hướng dẫn cho quy định trên, tại Điều 9 Nghị quyết số 02/2022/NQ-HĐTP ngày 06 tháng 09 năm 2022 về xác định thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm như sau:
Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm quy định tại Điều 592 của Bộ luật Dân sự được xác định như sau:
1. Chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại bao gồm: Chi phí cần thiết cho việc thu hồi, xóa bỏ vật phẩm, ấn phẩm, dữ liệu có nội dung xúc phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người bị thiệt hại; chi phí cho việc thu thập tài liệu, chứng cứ chứng minh danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm; tiền tàu, xe đi lại, thuê nhà trọ (nếu có) theo giá trung bình ở địa phương nơi người bị thiệt hại chi trả để yêu cầu cơ quan chức năng xác minh sự việc, cải chính trên các phương tiện thông tin đại chúng; chi phí tổ chức xin lỗi, cải chính công khai tại nơi cư trú hoặc nơi làm việc của người bị thiệt hại và các chi phí thực tế, cần thiết khác để hạn chế, khắc phục thiệt hại (nếu có).
2. Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút được xác định như sau:
a) Trước khi danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm, người bị xâm phạm có thu nhập thực tế nhưng do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm mà người bị xâm phạm phải thực hiện những công việc để hạn chế, khắc phục thiệt hại nên khoản thu nhập thực tế của họ bị mất hoặc bị giảm sút, thì họ được bồi thường khoản thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút đó;
b) Việc xác định thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút của người bị xâm phạm được thực hiện theo hướng dẫn tại khoản 2 Điều 7 Nghị quyết này.
Khoản 2 Điều 7 Nghị quyết số 02/2022/NQ-HĐTP ngày 06 tháng 09 năm 2022 hướng dẫn xác định thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút cụ thể như sau:
Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút của người bị thiệt hại được xác định như sau:
a) Trường hợp người bị thiệt hại có thu nhập ổn định từ tiền lương, tiền công thì được xác định theo mức tiền lương, tiền công của người bị thiệt hại trong khoảng thời gian tiền lương, tiền công bị mất hoặc bị giảm sút;
b) Trường hợp người bị thiệt hại có thu nhập không ổn định từ tiền lương, tiền công được xác định căn cứ vào mức tiền lương, tiền công trung bình của 03 tháng liền kề trước thời điểm thiệt hại xảy ra. Trường hợp không xác định được 03 tháng lương liền kề trước thời điểm thiệt hại xảy ra thì căn cứ vào thu nhập trung bình của lao động cùng loại tại địa phương trong khoảng thời gian thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút. Nếu không xác định được thu nhập trung bình của lao động cùng loại tại địa phương thì thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút được bồi thường là 01 ngày lương tối thiểu vùng tại nơi người bị thiệt hại cư trú cho 01 ngày bị thiệt hại.
Ngày lương tối thiểu vùng được xác định là 01 tháng lương tối thiểu vùng do Nhà nước quy định chia cho 26 ngày.
Như vậy, thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm được xác định như sau:
1. Chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại:
Đó là những chi phí cần thiết cho việc thu hồi, xóa bỏ vật phẩm, ấn phẩm, dữ liệu có nội dung xúc phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người bị thiệt hại; chi phí cho việc thu thập tài liệu, chứng cứ chứng minh danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm; tiền tàu, xe đi lại, thuê nhà trọ (nếu có) theo giá trung bình ở địa phương nơi người bị thiệt hại chi trả để yêu cầu cơ quan chức năng xác minh sự việc, cải chính trên các phương tiện thông tin đại chúng; chi phí tổ chức xin lỗi, cải chính công khai tại nơi cư trú hoặc nơi làm việc của người bị thiệt hại và các chi phí thực tế, cần thiết khác để hạn chế, khắc phục thiệt hại (nếu có).
2. Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút:
– Trường hợp người bị thiệt hại có thu nhập ổn định từ tiền lương, tiền công thì được xác định theo mức tiền lương, tiền công của người bị thiệt hại trong khoảng thời gian tiền lương, tiền công bị mất hoặc bị giảm sút. Trường hợp người bị thiệt hại có thu nhập không ổn định từ tiền lương, tiền công được xác định căn cứ vào mức tiền lương, tiền công trung bình của 03 tháng liền kề trước thời điểm thiệt hại xảy ra.
– Trường hợp không xác định được 03 tháng lương liền kề trước thời điểm thiệt hại xảy ra thì căn cứ vào thu nhập trung bình của lao động cùng loại tại địa phương trong khoảng thời gian thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút. Nếu không xác định được thu nhập trung bình của lao động cùng loại tại địa phương thì thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút được bồi thường là 01 ngày lương tối thiểu vùng tại nơi người bị thiệt hại cư trú cho 01 ngày bị thiệt hại. Ngày lương tối thiểu vùng được xác định là 01 tháng lương tối thiểu vùng do Nhà nước quy định chia cho 26 ngày.
3. Thiệt hại khác do luật quy định:
Nếu pháp luật có quy định một khoản thiệt hại khác.
4. Bồi thường tổn thất về tinh thần:
– Người chịu trách nhiệm bồi thường phải bồi thường một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm không quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.
– Từ ngày 1/7/2024 mức lương cơ sở là 2.340.000 đồng/tháng, như vậy mức bù đắp tổn thất về tinh thần sẽ không quá 23.400.000 đồng (Hai mươi ba triệu bốn trăm nghìn đồng).
II/ THỦ TỤC KHỞI KIỆN YÊU CẦU BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI DO DANH DỰ, NHÂN PHẨM, UY TÍN BỊ XÂM PHẠM:
1. Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện:
Thành phần hồ sơ khởi kiện bao gồm:
- Đơn khởi kiện (Mẫu số 23-DS Danh mục ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP biểu mẫu trong tố tụng dân sự do Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ban hành);
- Căn cước công dân của người khởi kiện (Bản sao công chứng);
- Xác nhận thông tin về cư trú của người khởi kiện: Xin tại Công an xã/phường/thị trấn nơi người khởi kiện thường trú. Hiện nay căn cước công dân gắn chíp đã tích hợp địa chỉ cư trú rồi nhưng Tòa án một số nơi vẫn yêu cầu loại giấy tờ này.
- Biên bản, quyết định của cơ quan công an, tòa án, cơ quan có thẩm quyền khác trong quá trình xử lý vi phạm (Nếu có): Biên bản này để chứng minh hành vi xâm phạm.
- Các tài liệu, chứng cứ khác chứng minh hành vi xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín: Ví dụ như vi bằng ghi nhận các bài đăng, bình luận, hình ảnh, video trên các trang mạng xã hội, các bài đăng trên các tờ báo, website… có nội dung xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác.
2. Thẩm quyền Tòa án giải quyết:
- Thẩm quyền theo cấp: Căn cứ theo quy định tại khoản 6 Điều 26, điểm a khoản 1 Điều 35 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 thì Tòa án nhân dân cấp huyện có thẩm quyền giải quyết tranh chấp về yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng;
- Thẩm quyền theo lãnh thổ: Căn cứ theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 thì Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc có thẩm quyền giải quyết.
- Thẩm quyền theo sự lựa chọn của nguyên đơn: Căn cứ theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 40 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, nếu tranh chấp về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng thì nguyên đơn có thể yêu cầu Tòa án nơi mình cư trú, làm việc, có trụ sở hoặc nơi xảy ra việc gây thiệt hại giải quyết.
Như vậy, người bị thiệt hại có thể lựa chọn nộp đơn tại Tòa án cấp huyện nơi bị đơn cư trú, làm việc; Tòa án nơi mình cư trú, làm việc, có trụ sở hoặc nơi xảy ra việc gây thiệt hại giải quyết.
Lưu ý: Bạn có thể nộp hồ sơ khởi kiện trực tiếp tại Trụ sở của Tòa án hoặc nộp qua đường bưu điện.
3. Thời gian giải quyết:
Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 203 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 thì thời hạn chuẩn bị xét xử là 04 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án. Đối với vụ án có tính chất phức tạp hoặc do sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan thì Chánh án Tòa án có thể quyết định gia hạn thời hạn chuẩn bị xét xử nhưng không quá 02 tháng.
4. Tiền án phí phải nộp là bao nhiêu?
Căn cứ theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 12 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30 tháng 12 năm 2016 thì người yêu cầu bồi thường về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín được miễn nộp tiền tạm ứng án phí, án phí.
Trên đây là toàn bộ quá trình khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm, hy vọng những kiến thức này sẽ giúp ích được cho các bạn để tự bảo vệ mình.
Trân trọng!
