Việc cho mượn xe tưởng chừng như là một sự giúp đỡ đơn thuần, nhưng nó ẩn chứa những rủi ro khôn lường nếu người mượn không đảm bảo an toàn. Đặc biệt, giao xe cho người say xỉn cầm lái đồng nghĩa với việc bạn đang gián tiếp ủng hộ hành vi vi phạm pháp luật. Nếu xảy ra tai nạn nghiêm trọng, sự hào phóng thiếu cân nhắc này sẽ khiến chủ phương tiện phải gánh chịu hậu quả nặng nề. Hãy cùng Apex Legal tìm hiểu chi tiết!
1. Điều kiện của người lái xe tham gia giao thông
Để đảm bảo an toàn tuyệt đối và tuân thủ pháp luật, việc giao xe không chỉ đơn thuần là “đưa chìa khóa”. Chủ phương tiện cần xác định rõ người lái có đáp ứng đủ các điều kiện khắt khe theo quy định tại Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024. Cụ thể bao gồm các yếu tố sau:
• Giấy phép lái xe (GPLX): Người lái phải có bằng lái phù hợp với loại xe được giao và bằng lái phải còn thời hạn sử dụng.
• Độ tuổi và Sức khỏe: Phải đủ tuổi theo quy định và đảm bảo điều kiện sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.
• Tuyệt đối tỉnh táo: Đây là điều kiện quan trọng nhất. Người lái xe không được có nồng độ cồn trong máu/hơi thở hoặc sử dụng chất ma túy, chất kích thích bị cấm.
2. Chế tài xử lý nghiêm khắc: Từ xử phạt hành chính đến trách nhiệm hình sự
Theo quy định pháp luật hiện hành, trách nhiệm của chủ phương tiện không chấm dứt ngay khi họ giao quyền điều khiển cho người khác.
Tại Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ năm 2024 một trong những hành vi bị nghiêm cấm là: “Giao xe cơ giới, xe máy chuyên dùng cho người không đủ điều kiện theo quy định của pháp luật tham gia giao thông đường bộ”.
Các trường hợp khồn đủ điều kiện bao gồm:
• Không có giấy phép lái xe phù hợp;
• Không đủ độ tuổi, sức khỏe;
• Đang trong tình trạng có sử dụng rượu, bia, chất kích thích.
Như vậy, hành vi giao xe cho người say xỉn là hành vi vi phạm pháp luật trực tiếp từ phía chủ xe, xác lập cơ sở để cơ quan chức năng tiến hành xử lý vi phạm.
Người giao xe biết nhưng vẫn giao xe cho người đã sử dụng rượu bia sẽ bị xử phạt như thế nào?
* Xử phạt hành chính
Theo quy định tại Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ (hướng dẫn thi hành Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024):
Phạt tiền từ 800.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với cá nhân, từ 1.600.000 đồng đến 4.000.000 đồng đối với tổ chức là chủ xe mô tô, xe gắn máy và các loại xe tương tự xe mô tô thực hiện hành vi:
“Giao xe hoặc để cho người không đủ điều kiện theo quy định của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 điều khiển xe tham gia giao thông (bao gồm cả trường hợp người điều khiển phương tiện có Giấy phép lái xe nhưng đã hết hạn sử dụng hoặc đang trong thời gian bị tước quyền sử dụng).”
Như vậy: Nếu giao xe cho người khác mà biết rõ người đó đã sử dụng rượu bia (tức là không đủ điều kiện về sức khỏe/trạng thái tinh thần để lái xe theo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024), thì sẽ bị phạt tiền từ 800.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với xe máy. Lưu ý: Đối với chủ xe ô tô, mức phạt này cao hơn rất nhiều, thường từ 4.000.000 – 6.000.000 đồng đối với cá nhân.
* Trách nhiệm hình sự
Nếu người giao xe biết người mượn đã uống rượu bia mà vẫn giao, và người mượn gây tai nạn nghiêm trọng, chủ xe sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Theo quy định tại Điều 264 Bộ luật Hình sự 2015 về tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ:
– Phạt tiền 10 – 50 triệu đồng hoặc cải tạo không giam giữ đến 03 năm:
Áp dụng khi giao xe cho người không có bằng lái hoặc đang trong tình trạng có sử dụng rượu, bia… gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp: a) Làm chết 01 người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.
– Phạt tiền 50 – 200 triệu đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
Áp dụng khi phạm tội thuộc một trong các trường hợp:
a) Làm chết 02 người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;
c) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.
– Phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
Áp dụng khi làm chết 03 người trở lên hoặc gây thiệt hại tài sản đặc biệt lớn trên 1,5 tỷ đồng
Bên cạnh trách nhiệm với Nhà nước (hành chính, hình sự), chủ xe còn phải chịu trách nhiệm bồi thường cho nạn nhân. Chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm đó gây ra, ngay cả khi không có lỗi (trừ trường hợp bất khả kháng hoặc lỗi hoàn toàn thuộc về nạn nhân). Khi bạn giao xe cho người say xỉn, bạn đã có lỗi trong việc quản lý nguồn nguy hiểm cao độ. Do đó, bạn có nghĩa vụ liên đới bồi thường các khoản như: chi phí cứu chữa, mai táng phí, tổn thất tinh thần và các thiệt hại tài sản khác cho người bị nạn.
Mọi thắc mắc xin vui lòng liên hệ với chúng tôi:
Công ty Luật TNHH Apex Legal (Đoàn Luật sư tỉnh Quảng Trị)
Số điện thoại: 0969 481 635 (Luật sư Apex Legal)
Địa chỉ: C11 số 8, đường Hương Giang, phường Đồng Hới, tỉnh Quảng Trị
Website: https://luatsuhoidap.com
