Nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài là một thủ tục pháp lý phức tạp đòi hỏi tuân thủ một cách nghiêm ngặt các quy định của pháp luật, đó là việc nuôi con nuôi giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài, giữa người nước ngoài với nhau thường trú ở Việt Nam, giữa công dân Việt Nam với nhau mà một bên định cư ở nước ngoài. Sau đây chúng ta cũng tìm hiểu chi tiết thủ tục nhận nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài như thế nào nhé!
1. Các trường hợp nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài:
Điều 28 Luật nuôi con nuôi năm 2010 quy định về các trường hợp nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài như sau:
Điều 28. Các trường hợp nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài
1. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài thường trú ở nước cùng là thành viên của điều ước quốc tế về nuôi con nuôi với Việt Nam nhận trẻ em Việt Nam làm con nuôi.
2. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài thường trú ở nước ngoài được nhận con nuôi đích danh trong các trường hợp sau đây:
a) Là cha dượng, mẹ kế của người được nhận làm con nuôi;
b) Là cô, cậu, dì, chú, bác ruột của người được nhận làm con nuôi;
c) Có con nuôi là anh, chị, em ruột của trẻ em được nhận làm con nuôi;
d) Nhận trẻ em khuyết tật, nhiễm HIV/AIDS hoặc mắc bệnh hiểm nghèo khác làm con nuôi;
đ) Là người nước ngoài đang làm việc, học tập ở Việt Nam trong thời gian ít nhất là 01 năm.
3. Công dân Việt Nam thường trú ở trong nước nhận trẻ em nước ngoài làm con nuôi.
4. Người nước ngoài thường trú ở Việt Nam nhận con nuôi ở Việt Nam.
2. Điều kiện nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài:
Để nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài, người nhận con nuôi phải đáp ứng các điều kiện cụ thể, bao gồm:
- Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài thường trú ở nước ngoài nhận người Việt Nam làm con nuôi phải có đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật nước nơi người đó thường trú (Tức là pháp luật nước ngoài về nhận con nuôi);
- Đồng thời phải có đủ các điều kiện theo quy định tại Điều 14 Luật nuôi con nuôi 2010 (Pháp luật Việt Nam):
Điều 14. Điều kiện đối với người nhận con nuôi
1. Người nhận con nuôi phải có đủ các điều kiện sau đây:
a) Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
b) Hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên;
c) Có điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi;
d) Có tư cách đạo đức tốt.
2. Những người sau đây không được nhận con nuôi:
a) Đang bị hạn chế một số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên;
b) Đang chấp hành quyết định xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh;
c) Đang chấp hành hình phạt tù;
d) Chưa được xóa án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của người khác; ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có công nuôi dưỡng mình; dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp người chưa thành niên vi phạm pháp luật; mua bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em.
3. Trường hợp cha dượng nhận con riêng của vợ, mẹ kế nhận con riêng của chồng làm con nuôi hoặc cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận cháu làm con nuôi thì không áp dụng quy định tại điểm b và điểm c khoản 1 điều này.
3. Hồ sơ cần chuẩn bị:
Hồ sơ của người nhận con nuôi bao gồm:
- Đơn xin nhận con nuôi theo mẫu quy định.
- Bản sao hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị thay thế.
- Văn bản cho phép được nhận con nuôi ở Việt Nam.
- Bản điều tra về tâm lý, gia đình.
- Văn bản xác nhận tình trạng sức khỏe.
- Văn bản xác nhận thu nhập và tài sản.
- Phiếu lý lịch tư pháp.
- Văn bản xác nhận tình trạng hôn nhân.
- Tài liệu chứng minh thuộc trường hợp được xin đích danh quy định tại khoản 2 Điều 28 của Luật nuôi con nuôi 2010.
Hồ sơ của người được nhận làm con nuôi bao gồm:
- Giấy khai sinh.
- Giấy khám sức khỏe do cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp.
- Hai ảnh toàn thân, nhìn thẳng chụp không quá 06 tháng.
- Biên bản xác nhận do Ủy ban nhân dân hoặc Công an cấp xã nơi phát hiện trẻ bị bỏ rơi lập đối với trẻ em bị bỏ rơi; Giấy chứng tử của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc quyết định của Tòa án tuyên bố cha đẻ, mẹ đẻ của trẻ em là đã chết đối với trẻ em mồ côi; quyết định của Tòa án tuyên bố cha đẻ, mẹ đẻ của người được giới thiệu làm con nuôi mất tích đối với người được giới thiệu làm con nuôi mà cha đẻ, mẹ đẻ mất tích; quyết định của Tòa án tuyên bố cha đẻ, mẹ đẻ của người được giới thiệu làm con nuôi mất năng lực hành vi dân sự đối với người được giới thiệu làm con nuôi mà cha đẻ, mẹ đẻ mất năng lực hành vi dân sự.
- Quyết định tiếp nhận đối với trẻ em ở cơ sở nuôi dưỡng.
- Văn bản về đặc điểm, sở thích, thói quen đáng lưu ý của trẻ em.
- Tài liệu chứng minh đã thực hiện việc tìm gia đình thay thế trong nước cho trẻ em theo quy định tại khoản 2 Điều 15 Luật nuôi con nuôi 2010 nhưng không thành.
4. Quy trình nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài:
Bước 1: Nộp hồ sơ
Người nhận con nuôi phải nộp hồ sơ tại Cục Con nuôi thuộc Bộ Tư pháp Việt Nam (đối với trường hợp người nước ngoài nhận con nuôi từ Việt Nam) hoặc cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam tại nước ngoài (nếu là công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài). Đối với công dân nước ngoài, hồ sơ còn phải được dịch ra tiếng Việt và có chứng nhận hợp pháp hóa lãnh sự theo yêu cầu.
Bước 2: Xét duyệt hồ sơ
Cơ quan chức năng có thẩm quyền sẽ tiến hành kiểm tra, xác minh thông tin và thẩm định điều kiện của người nhận con nuôi. Quá trình xét duyệt có thể kéo dài từ 30 đến 90 ngày, tùy theo mức độ phức tạp của hồ sơ và các yêu cầu pháp lý của quốc gia liên quan.
Bước 3: Tổ chức giới thiệu trẻ em cần nhận nuôi
Sau khi xét duyệt hồ sơ, nếu đủ điều kiện, cơ quan có thẩm quyền sẽ tổ chức việc giới thiệu trẻ em cần được nhận nuôi cho người nộp đơn. Quá trình này có thể bao gồm việc tham gia các buổi gặp gỡ, thăm hỏi giữa người nhận con nuôi và trẻ em.
Bước 4: Quyết định cho nhận con nuôi
Sau khi hoàn tất quy trình trên, Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh sẽ ra quyết định cho nhận con nuôi. Quyết định này có hiệu lực ngay và người nhận con nuôi sẽ có quyền nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ theo pháp luật Việt Nam.
Bước 5: Đăng ký việc nuôi con nuôi
Sau khi có quyết định cho nhận con nuôi, người nhận con nuôi phải làm thủ tục đăng ký nuôi con nuôi tại cơ quan hộ tịch có thẩm quyền. Quá trình này giúp hợp pháp hóa mối quan hệ giữa người nhận con nuôi và trẻ em.
5. Một số lưu ý khi nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài:
- Thủ tục pháp lý giữa các quốc gia: Đối với những trường hợp nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài, thủ tục phải tuân thủ không chỉ luật pháp Việt Nam mà còn các quy định quốc tế và luật pháp của quốc gia người nhận con nuôi.
- Thời gian giải quyết: Quá trình nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài có thể kéo dài, do phải qua nhiều bước xác minh và xét duyệt từ cả hai phía.
- Kiểm tra hậu nhận nuôi: Sau khi nhận con nuôi, người nhận con nuôi có thể phải báo cáo và chịu sự giám sát của cơ quan chức năng trong một khoảng thời gian nhất định, nhằm đảm bảo quyền lợi và phúc lợi của trẻ.
6. Kết luận:
Nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài là một quy trình phức tạp, đòi hỏi sự kiên nhẫn và chuẩn bị kỹ lưỡng. Để đảm bảo thành công, các bên liên quan cần nắm rõ các quy định pháp lý và chuẩn bị đầy đủ các tài liệu cần thiết. Đồng thời, nên tìm hiểu kỹ các quy định của quốc gia mà trẻ em đang cư trú, hoặc của quốc gia nơi người nhận con nuôi sinh sống.
Việc nhận con nuôi không chỉ là một quyết định pháp lý, mà còn là một trách nhiệm đạo đức lớn lao. Bằng cách hoàn tất thủ tục một cách hợp pháp và đúng quy định, người nhận con nuôi có thể đảm bảo mang lại một tương lai tốt đẹp hơn cho trẻ em.
Bài viết này đã cung cấp thông tin tổng quan về thủ tục nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài. Nếu bạn cần tư vấn chi tiết hoặc có thêm câu hỏi về quy trình này, hãy liên hệ với các chuyên gia pháp lý để được hỗ trợ tốt nhất.
