Tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy

Tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy không chỉ phá hoại sức khỏe và tương lai của người sử dụng mà còn góp phần làm suy yếu nền tảng đạo đức, trật tự xã hội. Những kẻ đứng sau các hoạt động này thường có tổ chức chặt chẽ, lén lút tạo điều kiện lan truyền ma túy trong cộng đồng. Chính vì thế, pháp luật Việt Nam đã có những quy định nghiêm khắc để trừng phạt và ngăn chặn hành vi này, nhằm bảo vệ xã hội khỏi mối hiểm họa khôn lường.

I/ ĐỊNH NGHĨA TỘI TỔ CHỨC SỬ DỤNG TRÁI PHÉP CHẤT MA TÚY:

Điểm 6.1 khoản 6 Mục II Thông tư liên tịch số 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP ngày 24 tháng 12 năm 2007 quy định như sau:

“Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy” là một trong các hành vi sau đây:

* Chỉ huy, phân công, điều hành các hoạt động đưa trái phép chất ma túy vào cơ thể người khác.

* Chỉ huy, phân công, điều hành việc chuẩn bị, cung cấp chất ma túy, địa điểm, phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sử dụng trái phép chất ma túy, tìm người sử dụng chất ma túy.

* Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây theo sự chỉ huy, phân công, điều hành của người khác thì bị coi là đồng phạm về tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy: đưa trái phép chất ma túy vào cơ thể người khác; cung cấp trái phép chất ma túy cho người khác để họ sử dụng trái phép chất ma túy; chuẩn bị chất ma túy dưới bất kỳ hình thức nào (mua, xin, tàng trữ, sản xuất…) nhằm đưa trái phép chất ma túy vào cơ thể người khác; chuẩn bị địa điểm (thuê địa điểm, mượn địa điểm, sử dụng địa điểm không thuộc quyền chiếm hữu của mình hoặc đang do mình quản lý để làm nơi đưa trái phép chất ma túy vào cơ thể người khác); chuẩn bị dụng cụ, phương tiện dùng vào việc sử dụng trái phép chất ma túy dưới bất kỳ hình thức nào (mua, xin, tàng trữ…) nhằm sử dụng để đưa trái phép chất ma túy vào cơ thể người khác; tìm người sử dụng chất ma túy để đưa trái phép chất ma túy vào cơ thể của họ.

II/ PHÂN TÍCH CẤU THÀNH TỘI PHẠM:

1. Mặt khách quan:

• Hành vi khách quan:

Điều 255 Bộ luật Hình sự quy định về hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, trong đó hành vi tổ chức được hiểu là việc sắp đặt, điều phối và tạo điều kiện để người khác sử dụng ma túy trái pháp luật hoặc đưa trái phép chất ma túy vào cơ thể người khác. Những hành vi thường gặp bao gồm:

– Chuẩn bị địa điểm: Cá nhân hoặc nhóm người có hành vi tìm kiếm, thuê mướn hoặc chuẩn bị nơi để người khác sử dụng ma túy, đưa chất ma túy vào cơ thể người khác. Địa điểm có thể là nhà, phòng, khách san hoặc một địa điểm riêng tư nào khác để có thể thuận tiện sử dụng chất ma túy.

– Cung cấp phương tiện, dụng cụ: Đây là hành vi cung cấp các dụng cụ hoặc vật dụng phục vụ cho việc sử dụng ma túy, chẳng hạn như kim tiêm, ống hút hoặc các vật liệu cần thiết cho việc pha chế và sử dụng ma túy.

– Mời gọi, rủ rê, lôi kéo người khác sử dụng ma túy: Điều này bao gồm các hành vi khuyến khích, dụ dỗ hoặc ép buộc người khác tham gia vào việc sử dụng ma túy. Hành vi này không chỉ đơn thuần là lời nói mà còn có thể là sự hỗ trợ, khuyến khích về mặt tài chính hoặc tinh thần, nhằm làm cho người khác cảm thấy dễ dàng hơn trong việc sử dụng ma túy.

– Phân công, điều phối: Người phạm tội có thể phân công nhiệm vụ cho các cá nhân khác trong nhóm nhằm phục vụ cho việc tổ chức sử dụng ma túy, chẳng hạn như cử người canh giữ địa điểm, người chuẩn bị dụng cụ, người đi lấy ma túy, hoặc người phụ trách việc phân phát ma túy.

• Tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy có cấu thành tội phạm hình thức:

Tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy được coi là hoàn thành khi thực hiện hành vi khách quan nêu trên, việc người nghiện đã sử dụng chất ma túy hay chưa không phải là dấu hiệu bắt buộc trong cấu thành tội phạm.

Lưu ý đối với tội này, người phạm tội không nhất thiết phải tham gia vào việc sử dụng chất ma túy mà chỉ cần thực hiện hành vi tổ chức cho người khác sử dụng là đã cấu thành tội phạm.

2. Mặt chủ quan:

Đối với tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, lỗi của người phạm tội là lỗi cố ý trực tiếp, tức là người phạm tội nhận thức rõ hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy là vi phạm pháp luật, gây nguy hiểm cho xã hội, nhưng vẫn mong muốn thực hiện hành vi đó.

3. Khách thể:

Tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy xâm phạm trật tự quản lý nhà nước về việc kiểm soát các chất ma túy, xâm phạm sức khỏe cộng đồng, an toàn và trật tự xã hội.

4. Chủ thể:

Chủ thể của tội phạm là người thực hiện hành vi phạm tội và phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện về năng lực trách nhiệm hình sự và độ tuổi theo quy định của pháp luật. Chủ thể của tội vận chuyển trái phép chất ma túy là bất kỳ cá nhân nào, có đủ điều kiện về năng lực trách nhiệm hình sự và độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự.

a. Năng lực trách nhiệm hình sự:

Năng lực trách nhiệm hình sự là khả năng của một cá nhân hiểu biết và điều khiển hành vi của mình, từ đó có thể nhận thức được hậu quả pháp lý của hành vi mà họ thực hiện. Người phạm tội phải là người không mắc bệnh tâm thần hoặc các bệnh khác làm mất khả năng nhận thức, tự chủ hành vi của mình. Pháp luật Việt Nam dựa vào 02 tiêu chuẩn để xác định năng lực trách nhiệm hình sự đó là tiêu chuẩn y học và tiêu chuẩn tâm lý. Theo tiêu chuẩn y học, người phạm tội phải là người không đang trong thời kỳ mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh tật khác làm mất khả năng nhận thức, tự chủ hành vi của mình. Theo tiêu chuẩn tâm lý, người phạm tội phải là người nhận thức và tự chủ được hành vi của mình, hiểu được bản chất và hậu quả của hành vi, tự điều khiển được hành vi của mình.

b. Độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự:

Điều 12 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định như sau:

• Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm;
• Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng. Vì vậy người từ đủ 14 tuổi đến 16 tuổi vẫn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy (Tội này được xác định là tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng từ khung 2 trở đi).